Is het universum in staat om te denken? Volgens Sabine Hossenfelder, misschien

Een paar dagen geleden verscheen er een video van Sabine Hossenfelder op YouTube waarin ze besprak of het universum in staat is om te denken. Voor degenen die Sabine niet kennen: ze is een natuurkundige en een van de beste presentatoren over wetenschappelijke onderwerpen. Geen flauwekul, geen mystiek, alleen feiten en natuurkundige principes. Ze heeft bijvoorbeeld uitstekend materiaal over kwantummechanica, waarin ze aantoont dat deze fenomenen niet mystiek zijn, maar eerder eigenaardig en beheersbaar door middel van wiskunde. Daarom was het verrassend om haar (ogenschijnlijk) te zien duiken in een onderwerp dat mystiek lijkt, zoals het denkende universum. Bovendien beweert ze dat het mogelijk is.

Natuurlijk zal iedereen die de video bekijkt niet teleurgesteld worden. Getrouw aan haar stijl benadert Sabine het onderwerp vanuit het perspectief van de natuurkunde.

De eerste vraag is natuurlijk hoe we denken of misschien bewustzijn definiëren. Deze onderwerpen zijn nog steeds onderwerp van intens debat, maar de meesten zullen het er waarschijnlijk over eens zijn dat denken een vorm van informatieverwerking inhoudt. En als dat het geval is, dan moet er informatieoverdracht plaatsvinden. Dit kan echter onmiddellijk worden aangepakt met behulp van onze huidige kennis van de natuurkunde. Volgens Einsteins relativiteitstheorie kan informatie niet sneller worden verzonden dan de lichtsnelheid. Dit legt een bovengrens op aan elke denkstructuur. Als iets te groot is, zou de langzame overdracht van informatie verhinderen dat het kan denken - of het zou dat ongelooflijk langzaam doen.

Op dezelfde manier is er ook een ondergrens aan denken, aangezien de kleinste eenheid voor het opslaan van informatie een elementair deeltje zou kunnen zijn. Bovendien vereist stabiele informatieopslag, vanwege omgevingsruis, structuren die veel groter zijn dan atomen. Dit biedt een goede verklaring voor waarom mensen - en denkend leven in het algemeen - in het middenbereik van schalen bestaan.

Op basis van het bovenstaande zouden we het idee van een denkend universum onmiddellijk moeten verwerpen, maar Sabine wijst er in haar video op dat er een paar mazen in de wet zitten.

Eén van die mazen in de wet is dat hoewel de lichtsnelheid een limiet stelt aan de beweging door de ruimte, de ruimte zelf niet per se homogeen is. Fans van sciencefiction denken misschien meteen aan wormgaten: gebieden die twee verre punten in de ruimte met elkaar verbinden. Een wormgat moet niet worden voorgesteld als een tunnel met een specifieke lengte; het is gewoon een eigenaardige structuur van de ruimte. Als ik naar links reis, duurt het misschien 10 lichtjaar om de volgende ster te bereiken, maar er zou een korter pad naar rechts kunnen zijn dat slechts 1 lichtminuut duurt.

We hebben nog geen wormgaten ontdekt, maar dat betekent niet dat ze niet kunnen bestaan. Het is mogelijk dat de wereld om ons heen er vol van is, maar ze zijn zo klein dat we ze niet kunnen detecteren. Toch zou informatie erdoorheen kunnen reizen. Misschien weeft het zenuwstelsel van het universum zich dicht door onze wereld en zijn we ons er totaal niet van bewust.

Het andere maas in de wet is dat de relativiteitstheorie het bestaan van snelheden groter dan de lichtsnelheid niet uitsluit. Het stelt alleen dat als iets langzamer beweegt dan de lichtsnelheid, het niet versneld kan worden om deze te overtreffen. Het sluit echter niet de mogelijkheid uit van deeltjes die inherent sneller zijn dan het licht. Deze hypothetische deeltjes worden tachyonen genoemd. Ze reizen sneller dan de lichtsnelheid en kunnen niet worden vertraagd tot onder de lichtsnelheid.

Niets sluit de mogelijkheid uit dat het Universum een zenuwstelsel zou kunnen bezitten dat bestaat uit kleine wormgaten of een soort tachyon-brein (wat veel cooler klinkt dan een positronisch brein). Om die reden sluiten de natuurwetten de mogelijkheid niet volledig uit dat het Universum zou kunnen denken.

Natuurlijk blijft de vraag of zo'n tachyonbrein Universum iets over ons zou kunnen weten. Zelfs als het Universum denkt, is het onwaarschijnlijk dat ons bestaan er op enigerlei wijze toe doet, of dat de gedachten van het Universum enige impact op ons zouden hebben. Dus voor degenen die op zoek zijn naar God, is dit waarschijnlijk de verkeerde plek om te zoeken. Een denkend Universum komt niet echt overeen met het traditionele concept van God. Maar om ervoor te zorgen dat zelfs degenen die dit artikel om die reden begonnen te lezen, niet teleurgesteld worden, gaan we dieper in op een andere redenering.

Let op! Waarschuwing voor pseudowetenschap!

Sabine begon met de natuurwetten en onderzocht of bewustzijn als eigenschap kon ontstaan. Maar wat als bewustzijn fundamenteel is en de natuurwetten emergent zijn?

Het allereerste artikel dat ik op HackerNoon schreef, ging over precies dit onderwerp. Wat als het universum eigenlijk een brein is, een denkende structuur die lijdt aan een enorme dissociatieve identiteitsstoornis en zichzelf voorstelt als miljarden mensen? De fysieke realiteit en de wereld om ons heen zouden dan niets meer zijn dan een interface tussen individuele bewustzijnen. Het is onmogelijk om deze mogelijkheid uit te sluiten, omdat elk experiment dat we zouden kunnen uitvoeren om deze theorie te ontkrachten, zou mislukken. Ons bewustzijn zou altijd een realiteit genereren die overeenkomt met de natuurwetten zoals we verwachten. Ja, ja, ik heb het over de goede oude simulatiehypothese. Voor degenen die geïnteresseerd zijn om dit onderwerp verder te onderzoeken, lees gerust het artikel dat ik noemde:

Een van de tegenargumenten tegen de simulatiehypothese is: "Oké, maar wie heeft de computer gebouwd die de simulatie uitvoert?" Het antwoord is heel eenvoudig: er is geen computer (net zoals er geen lepel is). Net zoals het momenteel geaccepteerde wetenschappelijke perspectief stelt dat het universum uit het niets is ontstaan, zou een denkstructuur - een "Brain Universe" - op dezelfde manier uit het niets kunnen zijn ontstaan. In dit universum waren het niet de sterrenstelsels en sterren die in de loop van de tijd zijn ontstaan, maar gedachten en bewustzijn. Ik heb ook een volledig artikel over dit onderwerp geschreven. Als je geïnteresseerd bent, kun je het hier lezen: A Brief Introduction to The Boltzmann Brain Theory

Terwijl we het einde van dit artikel naderen, hebben we nog steeds geen antwoord op onze vraag. We weten nog steeds niet of het universum denkt of niet. Ik geloof echter dat we veel nieuwe ideeën hebben gekregen, ideeën die misschien zelfs verder gaan dan deze vraag.